İZMİR – Yaya Derneği, İçişleri Bakanlığı’nın ülkede bir hafta içinde milyonlarca bireye ilettiği “Trafikte dikkat dikkat” başlıklı bildiriye ait yazılı açıklama yaptı.
İçişleri Bakanlığı’nın 30 Nisan günü trafik haftası nedeniyle gönderdiği “Sürücü de Yaya da kurala uymalı. 2021 yılında trafik kazalarında ölenlerin %22’si yaya. Yayaların karıştığı trafik kazalarının %58’i ise yaya kaynaklı. Sıhhate Yürüyelim!” bildirisi hatırlatılan açıklamada, iletinin tersine kentlerde yaya ve aracın fizikî olarak eşit imkanlara sahip olmadığı söz edildi.
Açıklamada, şöyle denildi:
“Öncelikle; kentlerde tüm canlılar için sokakta, parkta, kaldırımda, meydanda özgürce hareket edebildikleri, yürüyebildikleri, dolaşabildikleri, ulaşabildikleri bir ortamın sağlanması temel bir muhtaçlık ve haktır. Yaşanabilir ve sağlıklı bir kent olma tezinden lakin bu imkanlar sağlandığında bahsedilebilir. Bildiride ise, yaya ile aracın trafikteki yaya vefatlarından eşit olarak sorumlu olduğu ve kentlerde yaya ve aracın fizikî olarak eşit imkanlara sahip olduğu ön kabulü vardır. Halbuki biliyoruz ki yaşadığımız kentlerde fizikî şartlar biz yayaları kafelerin masalarıyla, işletmelerin tezgahlarıyla, çöp kutularıyla, tabelalarıyla, reklam panolarıyla, doğalgaz, telefon üzere altyapıya ait tesisatla ve park halindeki araçlarla işgal altında olan, halihazırda mevzuatta tarifli tasarım gereklerini dahi yerine getirmeyen ve her an sakatlanma riskinizin olduğu kaldırımlara mahkum etmiş durumda.”
‘TRAFİKTE YAYALARA FIRSAT EŞİTLİĞİ SAĞLANMALI’
Karşıdan karşıya geçmek için, motorlu taşıtların öncelikli olduğu sinyalizasyon sistemleriyle yayayı dakikalarca bekleten “yaya geçitleri”ne hapsolunduğu belirtilen açıklamada, trafikte yaya ve aracın rolünün adil bir biçimde değerlendirilmediği vurgulandı.
İçişleri Bakanlığı’nın yaklaşımının araç odaklı olduğu eleştirisi yapılan açıklamada, kentlerde herkes için erişilebilir, inançlı sokaklar için gerekli fiziki şartların sağlanması gerektiği kaydedildi. Açıklamada, şu tabirlere yer verildi:
“Trafikte yayalara fırsat eşitliği sağlanmalıdır. Devletin vatandaşlara sağlaması gereken yaşama huzuru ve güvenliği vazifesini göz gerisi ederek trafik ‘kaza’larını bir yazgı olarak algılatması, yaya ölümlerinin önüne geçmek için bir efor değil, toplumdaki algıyı manüple etmektir. Trafikte yaşanan yaya vefatları mukadderat değildir. Kent hakkından, yaşanabilir bir kentten kelam edebilmemiz için inançlı ve erişilebilir fiziki şartların sağlanmış olması gerekir. Lakin kentlerimizdeki neredeyse baht yapıtı hayatta kalabilme imkanımız üzerinden biz yayaların vefatları bizlere mal edilemez. Bu anlayış sonrasında araç kullananlara kent içinde sonsuz önceliğin kapısını açmaya adaydır. Trafikte yaşanan ölümlerle gayretin yolu, toplumsal farkındalığı artırarak, yayayı önceliğe alan, yaşlı, çocuk yahut engelli bireylerin özgürce yürüyebildikleri bir politik yaklaşımdan geçer. İçişleri Bakanlığı’nın bildirisi araç odaklı bir yaklaşımın eseridir ve kabul edilemez.” (DUVAR)