Geç Hitit beylikleri periyodunda inşa edildiği tespit edilen ve o günden bu yana bir çok medeniyete konut sahipliği yapan Gerger Kalesi, Memlüklüler, Eyyübiler, Selçuklular ve Osmanlılar tarafından da kullanıldı.
Kalede yapılması planlanan hafriyat çalışmalarıyla birçok medeniyete ilişkin kıymetli bilgilere ulaşılması hedefleniyor.
Gerger Kaymakamı Emin Kaymak, AA muhabirine, Gerger Kalesi’nin tarihi kaynaklarda Kommagene Krallığı’nın birinci idari ünitesi olarak geçtiğini söyledi.
Kalede onarım ön fizibilite çalışmalarının başladığını kaydeden Kaymak, “Kalenin turizme kazandırılması açısından hem anayola yani Kahta-Siverek kara yoluna irtibat yolunun çalışmasını yaptık hem de kaleye daha sağlıklı ve inançlı bir formda ulaşılabilmesi için yolumuzu tamamladık. Artık ise kalenin onarımı için ön fizibilite çalışmalarını gerçekleştiriyoruz. İnşallah ülkemizin kıymetli bir turizm kıymeti olarak destinasyonlarda yerini alacaktır.” dedi.
Kalenin eski bir kent yerleşimi olduğunu belirten Kaymak, “Kale, Fırat Irmağı’nı Güneydoğu Anadolu’ya bağlayan kavşak bir noktada. Çok önemli bir kent yerleşimi hem de askeri harekat olduğu görülüyor, bunu uzmanlarımız da tabir ediyor. Ziyaretçilerimiz de kaleye çıktıklarında o süper tabiat görüntüsünü temaşa etme imkanı bulacaktır.” diye konuştu.
“Tarihi birikime ulaşma talihimiz olabilir”
Adıyaman Üniversitesi Sanat Tarihi Kısmı Lideri Doç. Dr. Fuat Şancı da kalenin birçok medeniyete mesken sahipliği yaptığını tabir etti.
Kazı çalışmalarıyla tarihi birikime ulaşma bahtı olduğunu lisana getiren Şancı, “Kale, Orta Çağ’dan itibaren Memlüklüler, Eyyübiler ve Selçuklular ortasında el değiştirmiş, Osmanlılar periyodundan sonra savunma gerektirmeyen iç bölge olması sebebiyle yapıların tamiratlarına dikkat edilmemiş, vakitle tahribata uğramış. Kale tarihi birikimi olan bir yerleşim, bugüne kadar da rastgele bir hafriyat çalışması yapılmamış, yapılacak kazılarla geçmiş periyottan yani antik devirden günümüze kadar olan tarihi birikime ulaşma bahtımız olabilir.” sözlerini kullandı.
Müze Müdürü Mehmet Alkan ise kalede günümüze kadar gelen sarnıç, cami ve zaviyeler bulunduğunu belirterek, şu bilgileri verdi:
“Girişte bir kabartmayla karşılaşmaktayız. Bu kabartma l. Antiochos’un dedesi ll. Samos’a ilişkin yani milattan evvel 130. yıllara ilişkin bir kabartma. l. Antiochos dedesine ilişkin bir kabartma yapmış, kalenin çabucak alt kısmında Grekçe bir yazıt bulunmakta ve bir kısmı tahrip olmuş durumda. 19’uncu yüzyılın sonlarına kadar halk burada yaşamış, daha sonraki periyotlarda halk kalenin yan tarafında yaşamaya başlamış. Burada Memlüklüler periyoduna ilişkin çeşitli sarnıçlar, mescitler, zaviyeler yer yer yıkılmış da olsa bulunmakta. İleride yapılacak olan çalışmalar sonucunda Gerger Kalesi’nin turizme kazandırılması düşünülmektedir.”