Dengeler değişiyor mu? ‘Yeni Düzen’ İsrail’in istediği gibi olmaz

İran’ın fırlattığı yüzlerce balistik füzenin dünyanın en gelişmiş hava savunma sistemlerinden biri olan İsrail’in “Demir Kubbesi”ni aşması ezberleri bozarken, bölgede çok sayıda istikrar de değişme eğilimi gösterdi. İsrail’in yaşadığı hezimet “savunma konseptleri”ni tartışmaya açtı. Güvenlik kaynakları, hava savunma sistemlerini hala hayati bulsa da “saldırı” gereçlerindeki çeşitliliğin “savunma” sistemlerinden daha caydırıcı olduğu değerlendirilmeye başlandı. ABD ile yakın işbirliğinde olan Körfez ülkelerinin “İran-İsrail çatışmasında tarafsız olacağını duyurması” dikkat çeken bir öteki konu oldu. Financial Times gazetesi ise, askeri teknolojiye milyarlarca dolar yatırım yapan İsrail’in İran’ı tek başına vurmasının imkansıza yakın olduğunu yazdı.

İran’ın Hizbullah lideri Nasrallah suikastına misilleme olarak fırlattığı balistik füzelerin kıymetli kısmı İsrail’in hava savunma sistemini aşarak Mossad karargahı ve Nevatim Hava Üssü’nün ortalarında olduğu çeşitli gayeleri vurmuştu. ABD donanması ve İngiltere’nin balistik füzeleri tedbire eforları da kâfi olmadı. İran’ın savaşın şiddetlenmesi halinde füzelerde daha yıkıcı başlıklar kullanmaya başlaması ise tahribatı artıracağı için İsrail’i huzursuz etmeye başladı.

İran’ın bin kilometreden fazla uzaklıktan gönderdiği füzeler 300 metre kusurla gayesi vurabileceğini ispatladı. Salı akşamı yaşanan füze salvosu, Demir Kubbe’ye güvenen İsrail’in ne kadar savunmasız olduğunu gün yüzüne çıkarırken, hava savunma sistemlerinin de (HSS) tam muhafaza ve düşmanı caydırmak için kâfi olmadığını düşündürmeye başladı. Dünyadaki tansiyon artarken ülkelerin hava savunma sistemlerine yatırım yapmakla birlikte daha çok uzun menzilli füzelere yatırım yapabileceği belirtiliyor.

İngiliz Financial Times ise sanılanın bilakis İran’a karşı misilleme hazırlığında olan İsrail’in bu saldırıyı tek başına gerçekleştirmeyeceğini yazdı. Haberde İsrail’in, ABD takviyesi olmadan İran’a başarılı bir operasyon yapılamayacağı belirtildi. Bunun birinci nedeni ise “mesafe”. İsrail’in İran’daki mümkün petrol ve nükleer gayelerinde kimilerinin uzaklığı 2 bin kilometreye ulaşıyor. İsrail’in İran’a ulaşmak için Suudi Arabistan, Ürdün, Irak, Suriye ve potansiyel olarak Türkiye’nin hava alanını geçmesi gerekiyor. Bu hava alanlarının kapatılması İsrail için rotayı daha da uzatıyor.

İsrail’in tek başına operasyon düzenleyememesindeki ikinci neden yakıt ikmali sorunu. ABD Kongre Araştırma Servisi’nin bir raporuna nazaran, amaçlara uçup geri dönmek İsrail’in tüm hava yakıt ikmal kapasitesini tüketecek ve yanılgı için çok az yahut hiç hisse bırakmayacak. Üçüncü neden İran hava savunma sistemleri. İsrail’in ziyan verecek taarruzlar düzenlemesi için en az 100 uçaklık bir filo ile saldırması gerekiyor. Bu da büyük bir risk olarak görülüyor.

İran’ın Natanz’da bulunan nükleer tesisi yerin yüzlerce metre altındı. Fordow’daki öteki nükleer tesis ise bir dağın içinde. Bu tesislerin yok edilmesi için betonarmeyi delebilen bombaların kullanılması gerekiyor. Financial Times, bunu GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) bombası ile yapılabileceğine dikkat çekiyor. Bu bomba 60 metrelik toprağı delebiliyor. İsrail’de ise bu bombalardan bulunmuyor. Olsa bile bu bombalar F-15, F-16 ve F-35 savaş uçakları ile değil B-2 Spirit üzere bombardıman uçaklarıyla atılabiliyor.

Demir Kubbe’nin aşıldığı ataktan sonra Körfez ülkelerinin aldığı karar da bölgede dengelerin değişebileceğine ait kıymetli bir gelişme oldu. Doha’daki toplantıda Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Kuveyt yayınladıkları ortak bildiride, muhtemel İran-İsrail hücumunda hava alanlarını ve askeri üslerini ABD’ye kapatacaklarını ilan etti. Körfez ülkelerinin çatışmada tarafsız bir rol benimseyeceklerini söz ettiler. Körfez, bu mevzuda Tahran’a teminat de verdi. Evvelki gün İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal Bin Ferhan ile Katar’da yaptığı görüşmede, İsrail’in bölgedeki saldırganlığına karşı İslam ülkelerine birlik daveti yapmıştı.