“Sanat için Temel Gelir (Basic Income for the Arts)” planına ait ayrıntılar birinci olarak İrlanda hükümeti tarafından Ocak 2022’de duyurulmuştu. Kültür ve Sanat Bakanı tarafından bu plan için yaklaşık 25 milyon euro meblağında bir harcama yapılıyor. Kelam konusu plana dokuz binden fazla kişi başvurdu ve bunların ortasından temel gelir almaya hak kazanan iki bin kişi rastgele seçildi. Müzisyenler ve sanatkarlar, üç yıl boyunca ödeme alacak olanların çoğunluğunu oluşturuyor.
BBC’de yer alan habere nazaran; Sanatta çalışanlar için Temel Gelir Planı birinci olarak İrlanda Turizm, Kültür, Sanat, Gaeltacht, Spor ve Medya Bakanı Catherine Martin tarafından kurulan bir çalışma kümesi tarafından önerilmişti. Çalışma kümesi, sanatın koronavirüsün neden olduğu “benzeri görülmemiş hasardan” nasıl kurtulabileceğini önermek için kurulmuştu.
Kuzey İrlanda’da olduğu üzere İrlanda Cumhuriyeti’nde de sanat ve cümbüş yerleri koronavirüs kısıtlamaları nedeniyle uzun müddet kapalı kaldı.
Temel gelirden faydalanacak bireyler rastgele seçildi. Bu yüzden başvuranlara rastgele bir gelir testi uygulanmadı. Münasebetiyle temel gelir almaya hak kazanan iki bin kişi başka toplumsal yardımlardan faydalanmaya yahut sanat dışında rastgele bir daldan para kazanmaya devam edebilecek.
TEMEL GELİRDEN KİMLER FAYDALANACAK?
Temel gelirden faydalanacak bireylerin yapmak zorunda olduğu tek şey, bu gelirin nasıl bir tesir yarattığı konusunda data toplayan araştırma projesine katılmak. Öte yandan İrlanda hükümeti, gelir elde edecek şahısların bir dökümünü hazırladı. Buna nazaran, 764 ile Dublin en fazla temel gelir alıcısına sayısına sahip yer olurken, onu 212 ile Cork ve 148 ile Galway takip ediyor.
700’den fazla görsel sanatçı, 584 müzisyen, 204 sinemada çalışan ve 184 muharrir ile birlikte temel gelirden faydalanmak üzere seçildi.
Ayrıca 32 dansçı ve koreograf, 13 sirk sanatkarı ve 10 mimarın yanı sıra yaklaşık 170 aktör ve tiyatroda çalışan öbürleri de bu listede yer alıyor. İrlanda lisanında ise temel gelirden yararlanan 50’den fazla kişi çalışıyor.
PROGRAMA ÇOK SAYIDA KİŞİ BAŞVURDU
Programa yönelik yüksek talep, başvuranların dörtte birinden daha azının temel gelir elde etme hakkına sahip olacağı manasına geliyordu.
Martin yaptığı açıklamada, başvuran ve seçilmeyen birçok hayal kırıklığına uğradığını kabul ederek, “Başvurmak için vakit ayıran herkese çok minnettarım ve hayal kırıklıklarını anlıyorum” dedi.
Ancak Bakan, Sanat için Temel Gelir programının “sanatı ve yaratıcılığı nasıl desteklediğimizi kökten değiştirme potansiyeline” sahip olduğunu söyledi ve İrlanda’nın temel gelirin tüm beşerler için ehemmiyetini kabul ederek, kesimde etkin insanları desteklemek için yeni bir modele öncülük edebileceğini belirtti.