Beyaz yaka çalışanların fiyatlarında hudutlu bir artış yaşanırken, nitelikli mavi yaka elemanların maaşları kimi bölümlerde 200-300 bin TL bandına kadar yükseldi. Bu dikkat alımlı yükseliş, mesleksel eğitim alanında yapılan ıslahatlarla da destekleniyor.
BEYAZ YAKA TEHLİKEDE
Beyaz yaka çalışanlar için de tehlike çanları çalıyor. Yapay zekâ (YZ) ve otomasyon teknolojileri; muhasebe, data tahlili, müşteri hizmetleri üzere pek çok beyaz yaka işinde insan gücünün yerini alıyor. YZ tabanlı uygulamalar, beyaz yaka çalışanların birçok vazifesini otomatikleştirerek verimliliği artırırken, maliyetleri düşürüyor. Bu gelişme, klâsik ofis işlerinin giderek daha fazla risk altında olduğunu gösteriyor. Gelecekte bilhassa rutin beyaz yaka işlerinin büyük ölçüde YZ tarafından yapılacağı öngörülüyor.
TEKNİKERE 90 BİN TL
Sabah’ın haberine nazaran, inşaat dalında kalfa maaşı, 150-200 bin TL düzeylerine ulaşabiliyor. Birebir biçimde güç dalında çalışan tecrübeli teknikerlerin maaşları da 90 bin TL’yi bulabiliyor. Sosyal medyada dolaşan, “Sanatımı icra ediyorum” diyerek mesleklerinin kıymetini vurgulayan ustaların görüntüleri; iş dünyasında nitelikli mavi yaka çalışanlarına yönelik algının nasıl değiştiğini gözler önüne seriyor. Vasıfsız bir ustanın çıkarı 60 bin TL, bir boyacının aylık çıkarı ise 300 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.
MAAŞLAR EŞİTLENECEK
Yapılan araştırmalar, beyaz yaka çalışanların maaşlarının enflasyonla sonlu bir artış gösterdiğini, meğer nitelikli mavi yaka çalışanların maaşlarının enflasyonun da ötesinde yükseldiğini gösteriyor. Verilere nazaran, 2021 yılında beyaz yaka çalışanların maaşları taban fiyatın yaklaşık 3.2 katıyken, bu oran 2024 yılı prestijiyle 2.2 katına kadar geriledi. Buna karşılık, mavi yaka işlerde ortalama maaşlar minimum fiyatın 1.5 katına yükselmiş durumda. Uzmanlar, önümüzdeki beş yıl içinde iki kategorinin maaşlarının eşitlenmesinin mümkün olduğunu belirtiyor.
MESLEKİ EĞİTİM YÜKSELİŞTE
İş piyasasında yaşanan bu değişim, mesleksel eğitimin ehemmiyetini her zamankinden daha fazla ön plana çıkarıyor. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen “Mesleki ve Teknik Eğitim Siyaset Evrakı,” bölümlerle yapılan iş birlikleriyle mesleksel eğitimin güçlendirilmesini ve gençlerin istihdama hazırlanmasını hedefliyor. Önümüzdeki devirde teknolojinin de tesiriyle birtakım yeni meslek alanlarının ön plana çıkması bekleniyor. Nanoteknoloji mühendisliği, yapay zekâ uzmanlığı ve metaverse tasarımcılığı üzere alanlar, geleceğin meslekleri olarak dikkat çekiyor. Eğitim müfredatları da bu değişime ahenk sağlamak maksadıyla güncelleniyor.
MAVİ YAKADAKİ YÜKSELİŞİN NEDENLERİ
Arştırmalara nazaran öne çıkan nedenler ise şunlar:
– Üniversite enflasyonu: Türkiye’de her yıl artan sayıda üniversite mezunu, beyaz yaka işlerde arz fazlası yaratıyor.
– Artan dijitalleşme: Dijitalleşmenin süratle yayılması, birçok beyaz yaka işin otomasyonla yapılmasına imkan sağlıyor.
– Rahat çalışma ortamına alışan gençler: Genç jenerasyon, daha esnek ve rahat çalışma ortamlarına öncelik veriyor. Bilhassa Z jenerasyonu, klâsik ofis ömrüne adapte olmakta zorlanırken, yüksek maaş avantajı sunan mavi yaka işlere olan ilg-i yi artırıyor.
– Z neslindeki motivasyon eksikliği: İş dünyasında yaygın bir algı olarak, Z neslinin geleneksel çalışma disiplinine ahenk sağlamakta zorlandığı belirtiliyor.