ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi, Asya tipi kapsamında ziyaret ettiği Tayvan’da Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen’le görüştü. Pelosi, ABD-Tayvan alakaları için “müşterek bedellere dayalı, gelişen bir ortaklık” yorumunu yaptı. Tayvan’ı asla yalnız bırakmayacaklarını söyleyen Pelosi, “Amerika’nın Tayvan’la dayanışması bugün hiç olmadığı kadar büyük kıymet taşıyor. Biz de buraya bu iletisi getirdik” dedi.
Tayvan Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen ise ülkesine yönelik askeri tehdidin arttığını fakat Çin karşısında geri adım atmayacaklarını belirtti. Pelosi’ye Tayvan’a verdiği takviye için teşekkür eden Cumhurbaşkanı Tsai, “Meclis Lideri Pelosi’nin Tayvan’la uzun ve derinden örülmüş bağları var. Sayın Meclis Lideri, size minnettarlığımı sunmalıyım” diye konuştu.
PELOSİ’YE TAYVAN’IN EN YÜKSEK NİŞANLARINDAN BİRİ TAKDİM EDİLDİ
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin Tayvan Boğazı’nın güvenliği konusunu dünyanın gündemine yine taşıdığını söyleyen Tsai, Tayvan’a yönelik bir atağın tüm Güneydoğu Asya’da istikrarı etkileyeceğini belirtti. Tsai, “Tayvan geri adım atmayacak. Ulusal bağımsızlığımıza sıkı sıkıya bağlanacağız ve global güvenliğimiz için savunma çizgisini müdafaaya devam edeceğiz” diye konuştu. Pelosi’ye Tayvan’ın en yüksek nişanlarından biri olan “Merhametli Bulutların Nişanı” takdim edildi.
ÇİN, ABD BÜYÜKELÇİSİNİ BAKANLIĞA ÇAĞIRDI
Pelosi’nin Tayvan gezisini protesto eden Pekin idaresi, ABD’nin Çin Büyükelçisi Nicholas Burns’ü Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı. Çin resmi haber ajansı Şinhua’ya nazaran, Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Şie Feng, görüşmede ziyareti “güçlü bir şekilde” kınadı. Bakan’ın ABD’nin “hatasının bedelini ödeyeceğini” söylediği ve ziyaretin yol açtığı sonuçları bilakis çevirmek için Washington’ı harekete geçmeye çağırdığı bilgisi de haberde yer aldı.
Çin, Tayvan’ı topraklarının modülü olarak görüyor. Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Şie Feng, Pelosi’nin ziyaretini, “kötü niyetli bir hareket” olarak gördüklerini, ziyaretin vahim sonuçları olacağını, gelişmelere kayıtsız kalamayacaklarını söylemişti. ABD Temsilciler Meclisi Lideri toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada “Ziyaretimiz, demokratik Tayvan’a olan desteğimizin sarsılmadığının göstergesi” demişti ve kelamlarına devam etmişti: “Dünyanın otokrasi ve demokrasi ortasında seçim yapmak zorunda olduğu bu periyotta Amerika’nın 23 milyon Tayvanlı’ya verdiği takviye çok kıymetli.”
Beyaz Saray Sözcüsü ve Ulusal Güvenlik Kurulu Stratejik İrtibat Koordinatörü John Kirby ise “Pelosi’nin ziyareti, ABD’nin ‘Tek Çin’ siyasetiyle uyumludur. Çin ziyareti krize çevirmemeli” demişti.
ÇİN’DEN ASKERİ TATBİKAT
Çin, Pelosi’nin ziyareti öncesi Tayvan Boğazı’na savaş uçakları gönderdi. Çin Dışişleri Bakanlığı Salı günü yaptığı açıklamada ordunun ‘yüksek alarm’ düzeyinde olduğunu belirtmişti.
Çin ordusu yarından itibaren 4 gün boyunca bölgede askeri tatbikat düzenleyecek. Bölgede Amerikan savaş uçakları da bulunuyor. Tayvan ise Çin’in askeri tatbikat planını kınadı. Savunma Bakanlığı Çin’in mümkün hudut ihlallerine karşılık verileceğini açıkladı. Çin yanlısı küçük bir küme da protesto için Pelosi’nin Taipei’de kalması beklenen otelin önünde bir ortaya geldi.
Pekin, çarşamba günü ayrıyeten Tayvan’a yönelik yeni ihracat yasakları açıkladı. Tayvan’dan limon, iki çeşit balık ve kum ithalatı yasaklandı. Tayvan, ihracatının yüzde 30’una yakınını en büyük ticaret ortağı olan Çin ile gerçekleştiriyor. Çin Tayvan’ı başka bir ülke olarak tanımıyor ve kesimi olarak görüyor. ABD’de protokolde Lider ve Lider Yardımcısı’ndan sonra üçüncü sırada bulunan Pelosi’nin Asya çeşidinin ayrıntıları güvenlik gerekçesiyle açıklanmadı. Çin Devlet Lideri Şi Cinping, Tayvan’la birleşmeyi tekrar ana gündem unsurları ortasına almış ve geçen hafta görüntü konferans prosedürüyle görüştüğü ABD Lideri Joe Biden’ı, “Tayvan’ın bağımsızlığını destekleyerek ateşle oynamaması” yolunda uyarmıştı. Rusya da ABD’yi, Pelosi’nin Tayvan ziyaretinin bölgede gerginliği artıracağı yolunda uyardı.
Pelosi’nin Asya çeşidi Tayvan’ın yanı sıra Singapur, Malezya, Güney Kore ve Japonya’yı da kapsıyor. ABD, Tayvan’ın bağımsızlığına da Çin’in adayı zorla ele geçirmesine de karşı çıkıyor, öte yandan Tayvan hükümeti ile gayriresmi münasebetlerini sürdürüyor. (BBC Türkçe)