Avrupa ve öteki ülkelere taşıdıkları eserleri götüren yüzlerce tır, ikili karayolu nakliyeciliği süreçlerinde ülkeler ortasında yapılan kota mutabakatlarında taşıtların geçebilmesi için istenilen ve gereksinim duyulan ’dozvola belgesi’ olmadığından ötürü fabrikalardan yük alamıyorlar.
Türkiye’den Avrupa ülkelerine geçmek için kilit pozisyonda bulunan Polonya, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti’nin dozvola evrakı vermediğinden ötürü yüzlerce tır otoparklarda duruyor, şoförleri ise konutta oturmak zorunda kalıyor.
2 GÜN BEKLİYORLAR
Ayrıca sürücüler, Bulgaristan’da laboratuvar derdi yaşadıklarından ötürü yükledikleri eserlerinden alınan numunelerin gümrük dışında başşehir Sofya’ya götürülerek doktor incelemesinin çok uzun sürdüğünü, yaklaşık 2 gün beklemek zorunda kaldıklarını söz ediyorlar.
“YÜKÜMÜZ ÇÜRÜME TEHLİKESİ YAŞIYOR”
Edirne’de Kapıkule Hudut Kapısı’nda bir ortaya gelen tır şoförleri, Polonya Çekya ve Avusturya’nın dozvola sorunu için tahlil beklediklerini ve Bulgaristan’daki eser tahlilinin çok geç sonuçlandığından yükledikleri meyvelerin çürüme tehlikesi yaşadığını belirtti.
“ÜRÜNLER DEPOLARIMIZDA FABRİKALARDA VE İÇ GÜMRÜKLERDE BEKLİYOR”
Transport Dünyası Uluslararası Şoförleri Derneği Başkanı Hakan Yücel, Polonya ülkesinin dozvola dokümanının müddeti bitiğinden ötürü yük alamadıklarını söz ederek, “İhracatımız sahiden geçiş evraklarından ötürü her sene olduğu üzere bu sene de yeniden geçiş dokümanlarından olan dozvola dediğimiz dokümanlar bitmiş durumda ve bu durum daha evvel her sene sonunda olduğu üzere bu sene Polonya’da ek olarak eklendi. Fabrika eserlerini üretmiş satacak lakin bunu bir nakliyesi var. Bu nakliye sürecinde fabrikada eser var depolarda bekliyor, tır var taşıma kesiminde ağır vasıta tırlarımız var tırlar garajlarda bekliyor. Dozvola olmadığından ötürü ne yükleyebiliyoruz ne de gidebiliyoruz. Sürücüler, firmalar, fabrikalar yani hasılı ihracatımız baltalanıyor. Fabrikalar üretimi yaptı lakin göndereceği araç yok yani yüzde 50 oranında bizim ihracatımız durdu. Polonya, Çekya ve Avusturya’ya transit dozvola yok. Polonya bizim için kilit bir ülke pozisyonunda. Zira Polonya’dan geçiş güzergahları Çekya dozvolası olmadığı için Polonya tercih ediliyor. Almanya’ya giden araçlar, Danimarka’ya giden araçlar, İsveç’e giden araçlar ve Norveç’e giden araçlar, doğu tarafında ise İskandinav, Finlandiya, Litvanya, Letonya, Estonya ve keza Belarus ülkeleri buralara gidiş geliş sağlayabilmesi için Polonya üzerinden geçiş transit dokümanı olması gerekiyor. Bulgaristan’da her araç için 90 euro veriyoruz. Sürücülerimiz mağdur ve meskeninde bekliyor. Lojistik araçlarımız garajlarda bekliyor, firmalarımız ise durdu. Yüzde 50’lik potansiyele kadar ihracatımız düşürüldü. Türkiye olarak araçlarımız bütün ülkelerin araçlarına çok çok daha yeni ve çağdaştır. Bu araçları alıyoruz lakin borçlarını ödeyecek durumlarımız dahi kalmadı. Konutumuza götürebileceğimiz ekmeğimizi aşımızı bu tekerlekleri döndürerek götüreceğimiz için kesin mağduriyeti yaşıyoruz. Eserler depolarımızda fabrikalarda ve iç gümrüklerde bekliyor. Sürücülerimiz de araçlarımızda bekliyor, götüreceğimiz ülkelere geçiş yapacağımız dokümanlarımız olmadığı için muhakkak beklemek zorunda kalıyoruz” dedi.
“BULGARİSTAN’DA SAATLERCE TAHLİL SONUCU BEKLİYORUZ”
Gümrüklerde günlerce beklemek zorunda kaldıklarını belirten Erdal Ayyıldız da, “Finike’den nar, Nazilli’den kestane, Bursa’dan da incir ve armut yükledim. Buraya sabah 8’de geldim, frigo araç olmama karşın gümrükte geç saatte kadar bekliyoruz. Yani daha dozvola bile alanına giremedim. Aracımda aşağı üst yaklaşık 12 palet nar var ve iki paket de incir var. Kapıkule’den sonra da Bulgar’da eser tahlili var. Tahlil sonucu bekliyoruz, dozvola evrakı için sırada bekliyoruz. Süreçler çok uzun sürüyor. Bulgar tescilini geçtikten sonra bir de doktor bekliyorsun. Analiz belgelerim burada yanımda bulunuyor. Bulgaristan’daki parklarda 40 saat tahlil bekleme süreci var. Buradaki beşerler maaşla çalışmıyorlar, sefer harcırah olarak çalışıyorlar. Sefer başına çalıştıkları için de bu defa de sefer atamıyorlar. Nakliye fiyatlarının yükselmesine karşın sürücü harcırahları birebir yerde kaldı. Ayrıyeten numune sonuçların gelmesi 35-40-45 saat sürüyor. Bizim Kapıkule’den Bulgar’a geçmemiz en az 3 gün sürüyor” şeklinde konuştu.
“TURŞU YÜKLEDİM, BOZULABİLİR”
Tır şoförü Mustafa Mehmetoğlu ise İzmir’den turşu yüklediğini ve Romanya’ya götüreceğini tabir ederek, “Brandalı tır aracıma turşu yükledim. Otomobilimin kollayıcı bir şeyi yok. Turşuların bozulmaması Allah’a kalmış artık. Kapıkule’den sonra Bulgaristan’da tahlil bekleyeceğim” diye konuştu.
“KİTLENİP KALDI”
Uluslararası tır sürüsü Tuncay Aksakal, ihracat eserleri için uluslararasına sevkiyatlarının sağlanması gerektiğini vurgulayarak, “Önümüzde daima bir pürüz ülkelerden biri Çek Cumhuriyeti, oburu Avusturya ve bir oburu ise Polonya. Bu beşerler nereden nasıl nakliyesini yapacak, nasıl yüklediği eseri götürecek. Onun için kilitlenip kaldık burada. Rastgele bir biçimde geçiş sağlayamıyoruz. Kaçak geçiş olduğunda da yüksek meblağlarda para cezasıyla cezalandırılıyoruz” ifadelerine yer verdi.
“ÇOK BEKLERSEM YÜKLEDİĞİM LİMONLAR ÇÜRÜYEBİLİR”
Tarsus’tan aldığı limon yükünü Belarus’a götüreceğini söyleyen tır şoförü Mehmet Hatay da mecburen Polonya’dan geçmek zorunda olduğunu belirterek, “Şu anda Polonya transit dozvolası olmadığından ötürü burada beklemek zorunda kalıyorum. Ayrıyeten limon yüklediğimden ötürü burada ne kadar çok beklersem yüklediğim yükünde bozulma ihtimali o kadar yükseliyor. Dozvola olmadığından ötürü artık burada kaç gün bekleyeceğiz aşikâr değil. Sıra bize artık ay başında mı gelir ay sonunda mı gelir hiçbir fikrimiz yok. Burada sıra bize gelene kadar mecburen bekleyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Halil İbrahim Hatay ise gittikleri adrese yetişene kadar teslimatın 10 günlük bir süreyi bulduğunu ve tırlardaki eserlerin çürüme riski yaşadığını belirtti.