ANKARA – Birinci ve ortaöğretim kurumlarındaki yaklaşık 19 milyon öğrenci için 2022-2023 eğitim öğretim yılı bugün başladı. Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der) okullarda yaşanan sıkıntılara ait genel merkez binasında bir açıklama düzenledi. Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik krizden en çok çocukların etkilendiği belirtilen açıklamada, eğitimde eşitsizliğin devasa boyutlara ulaştığı kaydedildi.
‘EN AZ İKİ BUÇUK MİLYON ÇOCUK ÖRGÜN EĞİTİM DIŞINDA’
Veli-Der Sözcüsü Seval Keleş, okula başlayan bir çocuğun kıyafet ve kırtasiye masraflarının 3 bin lirayı bulduğunu, ulaşım ve beslenme fiyatlarıyla birlikte bu masrafların 5 bin liraya ulaştığını, minimum fiyatla geçinen ailelerin bu masrafları karşılamasının mümkün olmadığını söyledi. Keleş, şunları kaydetti:
“Yoksulluğun artışı, eğitimin parasallaşması ve eşitsizliğin derinleşmesi sonucunda okul terkleri her geçen yıl artmaktadır. MEB 2021-2022 örgün eğitim istatistiklerine nazaran örgün eğitim dışına çıkan öğrenci sayısı 157 bin artmış, 1 milyon 738 bin 198’e yükselmiştir. MEB’in son açıklamaları ile Mesleksel Eğitim Merkezlerine giden öğrenci sayısı da 700 bini aşmıştır. MESEM’lerdeki çocuklar haftanın 4 günü çalıştırılmakta, sırf 1 gün eğitim alabilmektedir. Bu fiilen devlet eliyle çocuklarımızın örgün eğitim dışına çıkarılması ve çocuk personel haline getirilmesidir. 2020-2021 bilgilerinde MESEM’lerdeki yaklaşık 160 bin olan öğrenci sayısının bir yıldan daha kısa bir müddet içerisinde yarım milyondan fazla artması yaşanan yoksulluğun en çok çocukları etkilediğinin açık delilidir.”
‘EĞİTİMDE EŞİTSİZLİK DERİNLEŞİYOR’
Liselere Geçiş Sistemi’nde öğrencilerin yüzde 90’ının merkezi imtihanla alan okullara yerleşemediğini söyleyen Keleş, var olan imtihan sistemiyle eğitimde eşitsizliğin derinleştiğini söyledi. MEB istatistiklerine nazaran 2021’de 4 bin 406 özel yurt olduğunu, bunlardan 3 bin 331’inin vakıf ve derneklere ilişkin olduğunu söyleyen Keleş, yaptıkları araştırmalara nazaran özel yurtların üçte birinin tarikat ve cemaatlere ilişkin olduğunu saptadıklarını söz etti.
ÖZEL OKULLAR 2002’DE YÜZDE 2 İKEN, 2021’DE YÜZDE 25’E YÜKSELDİ
2002’de devlet okullarına nazaran özel okulların oranının yüzde 2 olduğunu, 2021 yılına ise bu oranın yüzde 25’e çıktığını söyleyen Keleş, “Kamusal eğitim güçlendirilmesi gerekirken paran kadar eğitim anlayışına geçilmiştir. Devlet okullarına, yurtlarına ayrılmayan eğitim bütçe kaynaklarının eğitim yatırımları yerine özel okullara çeşitli isimler altında transfer edilmesi ülkenin tüm yurttaşlarının vergilerinin, emeğinin kamu faydasına muhalif bir halde kullanılması manasına gelmektedir. Ayrıyeten devletin asli sorumluluğu olan kamusal eğitim hakkının en temel prensiplerinden birisi eğitimin herkes için eşit şartlarda ulaşılabilir olmasının sağlanmasıdır” dedi.
‘KAMU KAYNAKLARI ÇOCUKLARIN TEMEL GEREKSİNİMLERİNE AKTARILMALI’
Öğrenci Veli Derneği Sözcüsü Seval Keleş, eğitimde yaşanan meselelere yönelik acil taleplerini şu biçimde sıraladı:
?Öncelik çocuklarımız olmalıdır. Kamu kaynakları çocuklarımızın sıhhat, beslenme, barınma, ulaşım üzere temel gereksinimlerine aktarılmalıdır. Eğitime kâfi bütçe ayrılmalıdır.
?Yeterli beslenemeyen çocukların fizikî ve akademik gelişiminde yaşadıkları problemler her geçen gün önemli boyuta ulaşıyor. Beslenme yetersizliği nedeniyle sıhhat sorunu yaşayan çocuklarımızın sayısı her geçen gün artmaktadır. Tüm okullarda bir an evvel yemekhaneler açılmalı, tüm çocuklar için okul yemeği programı başlatılmalıdır. Meyve ve süt muhtaçlıkları orta öğünler olarak karşılanmalıdır.
?Ücretsiz sağlıklı ve erişilebilir su imkanı bütün okullarımıza sağlanmalıdır.
?Ulaşım ve barınma kamusal haktır. Fiyatsız karşılanmalıdır.
?MEB, Sıhhat Bakanlığı ile birlikte çalışmalar yürütmeli, çocuklarımız senede 2 sefer sıhhat taramasından geçirilmeli, aileler bilgilendirilmelidir.
?Yoksulluk ve açlık hududunun altında yaşayan tüm ailelerin çocuklarına her ay tertipli eğitim takviyesi verilmelidir.
?Liselerde tercih edilmeyen okul cinsleri akademik liselere dönüştürülmeli, akademik liselerdeki kontenjanlar artırılmalıdır.
?Örgün eğitim dışına çıkan öğrencilerin okullara dönüşü sağlanmalı, örgün eğitim dışına çıkan öğrencilere eğitim dayanağı verilmelidir.
?Taşımalı eğitimde yemek ve ulaşım problemine ivedilikle merkezi ve lokal idareler tarafından tahlil yaratılmalıdır. Taşımalı sistemdeki çocukların ulaşım ve beslenmeleri kamu kaynaklarıyla sağlanmalıdır.
?Eğitimdeki eşitsizlik devasa boyuta ulaşmıştır. Özel okullar/yurtlar kamulaştırılmalıdır.
?Eğitim sistemini ve toplumu kendi dünya görüşleri ve gereksinimleri doğrultusunda dönüştürmek isteyenlere karşı bizler çocuklarımız için; eşit, kamusal, laik ve bilimsel bir eğitim verilmesini savunuyor, tüm eğitim ve bilim işçilerini, öğrencilerimizi ve velilerimizi birlikte, omuz omuza uğraş etmeye çağırıyoruz. (DUVAR)